ลดปวดจากโรคมะเร็ง เพิ่มคุณภาพชีวิต โดยแพทย์เฉพาะทาง
ศูนย์ : บริการทางการแพทย์ด้านการระงับปวด
บทความโดย : นพ. นิรุจิ แสงสมส่วน
อาการปวดจากโรคมะเร็งเป็นหนึ่งในปัญหาที่พบบ่อยในผู้ป่วยโรคมะเร็ง และอาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก การระงับปวดจึงเป็นส่วนสำคัญในการดูแลผู้ป่วยมะเร็ง ด้วยเทคนิคการรักษาที่ทันสมัย พร้อมกับความเชี่ยวชาญของแพทย์เฉพาะทาง เพื่อช่วยผู้ป่วยมะเร็งที่มีความปวดได้รับการบำบัดดูแลรักษาอย่างมีคุณภาพ มีประสิทธิภาพ มีความพึงพอใจต่อการรักษาและเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย
สารบัญ
ทำไมถึงมีอาการปวดจากโรคมะเร็ง
- ปวดเนื่องจากกระบวนการดำเนินโรคมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งในระยะแพร่กระจายหรือลามมาที่กระดูกหรือเนื้องอกของกระดูกเอง หรือก้อนมะเร็งไปกดเบียดอวัยวะอื่น ๆ เช่น มะเร็งกดหรือแทรกเบียดเส้นประสาท การอุดตันของหลอดเลือดเนื่องจากมะเร็งกดเบียด มะเร็งแพร่กระจายไปสู่ต่อมน้ำเหลือง ปวดจากก้อนเนื้องอกของปลายประสาท เป็นต้น
- อาการปวดจากโรคมะเร็งเพราะผลข้างเคียงจากการรักษา เช่น
- การรักษาด้วยเคมีบำบัด อาจทำให้เกิดอาการปวดปลายประสาท
- การฉายรังสี อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดบริเวณที่มีการฉายรังสีรักษา เป็นต้น
- ปวดหลังผ่าตัดรักษา เช่น หลังผ่าตัดเต้านม ผ่าตัดต่อมน้ำเหลืองที่คอ เป็นต้น
- โรคมะเร็งอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น กระดูกหัก หรือการอักเสบ ซึ่งทำให้เกิดอาการปวดได้
วิธีการจัดการกับอาการปวดจากโรคมะเร็ง
- ยาระงับปวด
- ยาแก้ปวดทั่วไป เช่น พาราเซตามอล ไอบูโพรเฟน ใช้สำหรับอาการปวดเล็กน้อยถึงปานกลาง
- ยาแก้ปวดกลุ่มมอร์ฟีน ใช้สำหรับอาการปวดรุนแรง การระงับปวดด้วยยาบรรเทาอาการปวดทั่วไปจะไม่ค่อยได้ผล โดยยามีประสิทธิภาพสูงในการระงับปวด แต่มีผลข้างเคียง เช่น ท้องผูก คลื่นไส้ อาเจียน
- ยาอื่น ๆ แพทย์อาจพิจารณาให้ยาชนิดอื่นร่วมด้วย เช่น ยาคลายกล้ามเนื้อ ยาแก้คลื่นไส้ เพื่อบรรเทาอาการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับอาการปวด
- การทำหัตถการระงับปวด
การสกัดความปวดจากโรคมะเร็งที่ปมประสาท โดยการฉีดทำลายเส้นประสาทโดยตรง ซึ่งขึ้นอยู่กับมะเร็งนั้นเป็นแบบไหน ลักษณะอาการปวดเป็นอย่างไร เช่น การปวดจากมะเร็งตับอ่อน จะทำให้รู้สึกปวดจุกแน่นลิ้นปี่มากขึ้น ซึ่งบริเวณนี้จะถูกเลี้ยงโดยเส้นประสาทกลุ่มหนึ่งที่เรียกว่า เส้นประสาทซีแรกซ์ เพล็คซัส (Celiac Plexus) ดังนั้นถ้าเราฉีดยาเข้าไประงับเส้นประสาทโดยตรงก็สามารถทำให้ช่วยลดอาการปวดในผู้ป่วยกลุ่มนี้ได้ ซึ่งการลดอาการปวดก็จะทำให้ผู้ป่วยกลับมามีสุขภาพจิตที่ดี ความปวดลดลง ทำให้มีความสุขมากขึ้น
สิ่งสำคัญที่ควรทราบ
- บันทึกอาการปวด จดบันทึกเวลาที่ปวด ความรุนแรงของอาการปวด และสิ่งที่กระตุ้นให้ปวด เพื่อนำข้อมูลไปปรึกษาแพทย์
- สื่อสารกับแพทย์ บอกแพทย์เกี่ยวกับอาการปวดอย่างละเอียด เพื่อให้แพทย์สามารถวินิจฉัยและให้การรักษาได้อย่างถูกต้อง
- การระงับปวดเป็นเรื่องสำคัญ ผู้ป่วยไม่ควรทนกับอาการปวด ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม
- ยาแต่ละชนิดมีผลข้างเคียงแตกต่างกัน ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นและวิธีการป้องกัน
- การระงับปวดเป็นกระบวนการที่ต้องใช้เวลา อาจต้องปรับเปลี่ยนยาหรือวิธีการรักษาหลายครั้ง จึงจะพบวิธีที่เหมาะสมที่สุด
การทำหัตถการเพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดจากโรคมะเร็ง สามารถทำได้หลายรูปแบบแต่ละคนก็มีความเจ็บปวดที่แต่งต่างกัน ดังนั้นจึงอยากแนะนำให้ผู้ป่วยมะเร็งที่มีอาการปวดจากโรคมะเร็งได้เข้ามาพบและปรึกษาแพทย์เฉพาะทาง เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้องและเลือกการรักษาที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละรายต่อไป ก็จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถผ่านพ้นช่วงเวลานี้ไปได้อย่างราบรื่น สามารถปรึกษาหรือสอบถามข้อมูลจากแพทย์ออนไลน์ได้เลย
ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์
ไม่เสียค่าใช้จ่าย
บทความทางการแพทย์บริการทางการแพทย์ด้านการระงับปวด
